Hoe kan het dat in discussies over vergrijzingkosten alleen maar wordt gekeken naar de stijgende uitgaven aan de zorg en de AOW? Nooit is er aandacht voor kosten die we door de vergrijzing kunnen uitsparen.
Han de Jong in Telegraaf van 30/10-25
Er komen meer ouderen, maar minder jongeren. Dan kunnen de uitgaven ten behoeve van jongeren dalen, zou je denken. Wat daar wordt bespaard, kan worden aangewend voor de hogere kosten aan zorg en AOW.
In de laatste tien jaar is het aantal AOW’ers met zo’n 300.000 toegenomen. Tegelijkertijd is het aantal leerlingen in het basis- en voorgezet onderwijs met meer dan 150.000 gedaald.
Een AOW’er kost per jaar iets meer dan een leerling in het onderwijs maar van de AOW-uitgaven vloeit waarschijnlijk een groter deel via de inkomstenbelasting rechtstreeks terug in de schatkist dan van onderwijsuitgaven. Zo beschouwd had de helft van de stijging van de uitgaven aan de AOW direct gefinancierd kunnen worden uit lagere uitgaven aan onderwijs.
Onderwijs
Nu raak ik een gevoelig onderwerp, uitgaven aan onderwijs. Toen de regering-Schoof die wilde verminderen, werd furieus gereageerd. Onderwijs is een investering in de toekomst. Je kunt er nooit te veel aan uitgeven, lijkt het devies.
Aan de ophef over die voorgenomen bezuinigingen op het onderwijs heb ik me kapot geërgerd. Niet dat ik onderwijs geen warm hart toe draag. Integendeel. Ik ben mijn werkzame leven begonnen als leraar en ben daarna lang parttime in het onderwijs actief geweest.
Belangrijker dan wat je aan onderwijs uitgeeft, is wat het oplevert. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) doet sinds 2000 regelmatig onderzoek naar de leerprestaties van 15-jarigen. Er tekent zich voor Nederland een zorgwekkend beeld af. Onze scores verslechteren zowel in absolute als in relatieve zin.
Bij wiskunde zijn we gezakt van de vijfde plaats in 2003 naar de vijftiende in 2022, bij wetenschap van zeven naar dertien en bij lezen zijn onze vijftienjarigen van plek tien naar plek twintig getuimeld. Wat mij irriteert, is dat politici furieus reageren op voorgenomen bezuinigingen, maar hun schouders meestal ophalen over de ronduit dramatische achteruitgang van de leerprestaties op onze scholen.
Jeugdzorg
Nog erger is het bij de jeugdzorg. Hoewel het aantal jongeren tussen 2016 en 2024 met 3 procent is gedaald, is het aantal jongeren in de jeugdzorg met ruim 71.000, ofwel bijna 20 procent toegenomen. Een kind in de jeugdzorg kost niet veel minder dan een AOW’er. Wat gaat hier mis?
Wat hebben onderwijsprestaties en de jeugdzorg te maken met de AOW? Alles. Het probleem van de politiek is dat te veel zaken geïsoleerd worden bekeken, maar alles hangt met alles samen. Veel mensen, ook ouderen, zijn best bereid wat in te leveren voor de goede zaak. Maar niet als het geld elders wordt verkwist en politici daar kennelijk nauwelijks om malen.
Han de Jong is oud-hoofdeconoom van ABN Amro.
“Als je Verleden langer is dan je Toekomst is denken aan het Heden een Must”
“In een wijs land planten oude mannen en vrouwen bomen in wier schaduw ze zelf niet zullen zitten”
Holke J.M.Flapper
De Plaetse 139
5708 ZK Helmond
mobiel: 06 24392244
[email protected]
www.verontrusteouderen.nl