Verkeerde pensioenkeuzes kunnen erg slecht uitpakken: zo pak je het wél goed aan volgens experts

THOMAS VAN OSSENBRUGGEN in Telegraaf van 6/4-25

AMSTERDAM – De nieuwe pensioenwet schrijft voor dat we goed begeleid moeten worden bij onze pensioenkeuzes, maar wat hebben we eigenlijk in de melk te brokkelen? Volgens experts is de keuze misschien niet reuze, maar wel cruciaal: „Het gaat om honderdduizenden euro’s.”
„Keuzes rondom het pensioen hebben grote impact”, zegt Anne de Groot, hoofd verzekeren en pensioenen bij Autoriteit Financiële Markten (AFM). „Ze zijn vaak onomkeerbaar en verkeerde keuzes kunnen dus slecht uitpakken.” Toch kiezen we vaak niet: uit onderzoek van AFM blijkt dat het per pensioenuitvoerder fors scheelt of mensen überhaupt kiezen. „Dat kan betekenen dat de standaardoptie aansluit bij de deelnemers, óf dat deelnemers niet voldoende worden aangezet tot het maken van een keuze”, zegt toezichthouder Ingrid Mertens van de AFM.

Pensioenkeuzes

Maar wat hebben we te kiezen, en wanneer? Volgens Marlies Hensen, partner bij advieskantoor Herenvest, is de indiensttreding een belangrijk moment. „Mensen kunnen dan vaak aangeven hoeveel risico ze willen nemen bij het beleggen.”
Momenteel zijn er volgens de AFM zo’n 3,75 miljoen mensen die mogen beslissen hoeveel risico ze nemen bij het beleggen. Bij een pensioenfonds is deze keuze er vaak niet, al verandert dit bij de overgang naar het nieuwe stelsel voor sommige fondsen wel.

Pensioenregeling

Ook kun je bij indiensttreding bepalen of je extra geld opzij zet. „Dat kan vaak in de pensioenregeling van de werkgever”, zegt Hensen. „Maar je kunt ook een zogenoemde lijfrente openen, een soort eigen pensioenrekening, met dezelfde belastingvoordelen als ’normaal’ pensioen. Dat biedt ook wat meer flexibiliteit.”

Ook bij uitdiensttreding moet er een knoop doorgehakt worden. „Het partnerpensioen, dus het geld dat nabestaanden krijgen als jij overlijdt, is na uitdiensttreding minstens drie en maximaal zes maanden verzekerd”, zegt De Groot. „Iedereen kan ervoor kiezen om dat partnerpensioen vrijwillig te laten doorlopen, in ruil voor een minder hoog ouderdomspensioen.” Dat is bijvoorbeeld handig voor mensen die gaan zzp’en, en voor wie het financiële vangnet door die keuze wat minder wordt. „Niets kiezen is in dat geval óók kiezen”, zegt De Groot. „Jouw nabestaanden krijgen dan namelijk niets als er iets ergs gebeurt, dus dat moeten ze wel kunnen opvangen. Dat kan schrijnende situaties opleveren.”

Waardeoverdracht

Wie bij meerdere werkgevers iets heeft opgebouwd, mag ervoor kiezen om die pensioenen onder te brengen bij de huidige uitvoerder. „Vooral de komende jaren kan dat een grote impact hebben”, zegt Mertens. „Bij de overgang naar het nieuwe stelsel gaan pensioenfondsen hun buffers uitdelen. Die toedeling vindt plaats op basis van hoeveel geld er in de pensioenpot zit. Voor wie nu dus bij een fonds met diepe zakken pensioen opbouwt, kan het verstandig zijn om het geld daarnaartoe over te hevelen.” Daarna is er volgens partner Jan van Harten van Gommer Pensions Group eigenlijk maar één goede reden om waardeoverdracht aan te vragen: „Als je denkt dat de ene pensioenuitvoerder beter belegt dan de andere.”

Voor wie nu dus bij een fonds met diepe zakken pensioen opbouwt, kan het verstandig zijn om het geld daarnaartoe over te hevelen. Daarna is er volgens partner Jan van Harten van Gommer Pensions Group eigenlijk maar één goede reden om waardeoverdracht aan te vragen: „Als je denkt dat de ene pensioenuitvoerder beter belegt dan de andere.”
Het vijftigste levensjaar is volgens Van Harten ook een mooi moment voor keuzes. „Als je pensioen dan niet zo hoog blijkt als verwacht, kun je misschien nog wat corrigeren door bij te sparen. En het is verstandig om dan alvast na te denken over keuzes op pensioenleeftijd.”

Variabele uitkering

Zo kun je bij een verzekeraar of premiepensioeninstelling – en straks ook bij sommige pensioenfondsen – vaak kiezen voor een vaste of variabele uitkering, waarbij er met het geld wordt doorbelegd en de waarde dus kan fluctueren. „Maar het is de standaard dat het beleggingsrisico vanaf ongeveer je vijftigste voor je wordt afgebouwd”, zegt Van Harten. „Als je dus wil kiezen voor een variabele uitkering, dan moet je op je vijftigste al aangeven dat het risico niet zover hoeft te worden afgebouwd als bij een vaste uitkering.”
Daarna komt misschien wel de belangrijkste keuze in zicht: wanneer ga je met pensioen? „Houd er daarbij rekening mee dat dat de hoogte van je pensioen in sterke mate beïnvloedt”, zegt Van Harten. „Een jaartje eerder kan al snel 6% tot 8% schelen, dat gaat heel hard.” Hensen voegt toe dat het wel erg onaantrekkelijk gemaakt wordt om eerder met pensioen te gaan. „De belastingdruk is dan een stuk hoger dan na de pensioenleeftijd. Je moet dus sowieso al akkoord gaan met een lagere uitkering, en daarvoor betaal je aanvankelijk ook meer belasting. Al zijn er natuurlijk ook goede redenen om dat voor lief te nemen.” Later met pensioen gaan mag natuurlijk ook: je kunt het uitstellen tot maximaal vijf jaar na de AOW-leeftijd.

Partnerpensioen

Voor de uitkering kan er ook nog voor gekozen worden om ouderdomspensioen in te ruilen voor meer partnerpensioen, zodat een eventuele achterblijvende partner wat meer zekerheid heeft. Andersom – minder partnerpensioen en een hogere uitkering – kan ook. „Als je denkt dat jouw partner een stuk langer te leven heeft, dan kan het slim zijn om wat meer partnerpensioen aan te vragen”, zegt Hensen.
Voor het pensioen ingaat, kan er ook nog gekozen worden voor een zogenoemde hoog-laag-constructie (of andersom), waarbij de uitkering in de eerste paar jaar wat hoger is en later wat lager. „Je moet je dan wel echt goed beseffen dat die uitkering op een zeker moment lager wordt”, zegt De Groot. „Wij zien dat sommige mensen daar toch niet goed op voorbereid zijn.”
En na het pensioen? „Dan kun je geen enkele van die keuzes meer terugdraaien”, zegt Van Harten. „Dat is misschien wrang, maar wel een aanleiding om er goed over na te denken.”

Hartelijke groet,

“Als je Verleden langer is dan je Toekomst is denken aan het Heden een Must”

 “In een wijs land planten oude mannen en vrouwen bomen in wier schaduw ze zelf niet zullen zitten” 

Holke J.M.Flapper
De Plaetse 139
5708 ZK Helmond
mobiel: 06 24392244
[email protected]
www.verontrusteouderen.nl
Facebook: www.facebook.com/verontrusteouderen