‘Overgang naar nieuw pensioenstelsel in 2027 met een big bang’

Wilma Berkhout-van den Heuvel

AMweb 11 mei 2020.

AMweb zegt: “Vrijdag hebben zij, in de zogeheten stuurgroep, de eerste doorrekeningen door het Centraal Planbureau (CPB) van die nieuwe variant besproken. En dat zag er volgens betrokkenen in het FD hoopgevend uit.”

Het is natuurlijk maar hoe je het bekijkt. In het FD werd geklaagd over het feit dat als er niets wijzigt de jongeren nog zes jaar de ouderen subsidiëren. Overigens worden gepensioneerden nergens genoemd. Maar hoopgevend is het voor de werkgevers en de overheid, dat wel. Voor werknemers wordt het een kans op de staatsloterij. Dan weet je het wel. Voor de rest levert het alleen maar verlies op door de kop van loten.

Martine Wolzak

Pensioenen

‘Overgang naar nieuw pensioenstelsel in 2027 met een big bang’

Artsen en verpleegkundigen bezoeken een patiënt op de intensive-care afdeling van het Jeroen Bosch ziekenhuis in Den Bosch. Een nieuw pensioenstelsel kan pas in 2027 met een ‘big bang’ echt ingaan. Zoveel mogelijk pensioenfondsen en andere pensioenaanbieders zouden dan in een keer overgaan naar de nieuwe spelregels met hetzelfde fiscaal regime voor alle pensioenen. Zo vallen de academische ziekenhuizen onder APG-klant ABP, terwijl andere ziekenhuizen bij uitvoerder PGGM van pensioenfonds Zorg en Welzijn zitten.Foto: Ilvy Njiokiktjien/Redux

Het nieuwe pensioenstelsel kan pas in 2027 met een ‘big bang’ echt ingaan. Dat plan ligt op tafel bij de uitwerking van het pensioenakkoord, bevestigen ingewijden. Zoveel mogelijk pensioenfondsen en andere pensioenaanbieders zouden dan in een keer overgaan naar de nieuwe spelregels.

Nadeel is dat werkgevers en werknemers formeel nog jaren vastzitten aan het oude regime en er een lange overgangsperiode nodig is. De timing van de overgang en de regels in de tussentijd zijn naar verluidt nog belangrijke knelpunten in de gesprekken over het nieuwe pensioenstelsel. Een besluit hierover moet de komende weken vallen, want voor eind mei willen werkgevers, werknemers en het kabinet het op hoofdlijnen eens zijn over de uitwerking van het pensioenakkoord.

‘Hoopgevend’

Sinds februari werken de onderhandelaars aan een nieuwe variant van het pensioen, een waarin de rekenrente een kleinere rol speelt. Vrijdag hebben zij, in de zogeheten stuurgroep, de eerste doorrekeningen door het Centraal Planbureau (CPB) van die nieuwe variant besproken. En dat zag er volgens betrokkenen hoopgevend uit. Pensioenfondsen zijn zelf ook aan het rekenen. Als dat allemaal goed gaat, moet in 2022 nieuwe wetgeving ingaan.

Maar pensioenfondsen en -uitvoerders waarschuwen al langer dat dan niet iedereen meteen ook naar het nieuwe stelsel over kan. Daarvoor vergt met name het voorbereiden van het omzetten van miljoenen pensioenen naar nieuwe regels te veel tijd. De vraag is nu of ‘koplopers’ die voor 2027 kunnen en willen overstappen, dat wel mogen.

Zelfde fiscaal regime

Een voordeel van een big bang is dat er dan hetzelfde fiscaal regime geldt voor alle pensioenen, met het stelsel veranderen ook de belastingregels. Ook in de communicatie naar deelnemers heeft het voordelen om een datum te kiezen waarop pensioen voor iedereen verandert. En door het pas in 2027 te doen, is er veel tijd om de overgang voor te bereiden.

Pensioenuitvoerder APG pleitte eerder al in het FD voor een big bang. Bijvoorbeeld om te voorkomen dat werknemers die van baan veranderen, ook van ‘stelsel’ veranderen. Zo vallen de academische ziekenhuizen onder APG-klant ABP, terwijl andere ziekenhuizen bij uitvoerder PGGM van pensioenfonds Zorg en Welzijn zitten. ‘Per maand gaan er duizenden mannen en vrouwen heen en weer tussen die ziekenhuizen’, aldus APG-bestuursvoorzitter Gerard van Olphen. ‘Dat gaat niet werken als het ene fonds in het nieuwe stelsel zit en de andere in het oude.’

Cao-afspraken

Maar er zijn ook nadelen van een big bang, zeker als die pas over meer dan zes jaar komt. Zo moeten sociale partners aan de cao-tafels afspraken gaan maken over het nieuwe pensioen. Het is ondoenlijk om dat jaren van te voren te doen, zonder te weten hoe een sector of pensioenfonds er tegen die tijd voorstaat.

‘Uitstel van transitie leidt tot vertraging van implementatie’, waarschuwen de adviseurs van Willis Towers Watson vandaag in het FD. ‘Het is immers een utopie dat sociale partners de transitieplannen op decentraal niveau al concretiseren in de vijf jaren vóór 2027.’

Verzet tegen big bang

En hoe langer het duurt voordat het nieuwe stelsel ingaat, hoe meer discussie er zal zijn over wat er met de pensioenen gebeurt in de overgangsperiode. Moeten fondsen dan de pensioenen verlagen als zij een dekkingsgraad hebben van minder dan 100%? Bij de huidige standen van de dekkingsgraden dreigen bij sommige bedrijfstakpensioenfondsen verlagingen van meer dan 10%. FNV-onderhandelaar Tuur Elzinga zei eind vorig jaar in het FD al dat kortings- en indexatieregels in de transitieperiode moeten worden aangepast.

Daarnaast zijn er ook fondsen die zich tegen een big bang verzetten, omdat zij helemaal niet naar de nieuwe regels over willen. Zij willen de ‘oude rechten’, de al opgebouwde pensioenen, kunnen laten staan. Dat speelt vooral bij ondernemingspensioenfondsen die er beter voorstaan dan sommige bedrijfstakpensioenfondsen.