Grootste succes van het pensioenakkoord: onderhandelaars hebben hun hachje gered.

Dit is hoe ik tegen het pensioenakkoord aankijk.

Door Ton Verlind

Er is ja gezegd op een akkoord waarvan niet bekend is hoe het gaat uitwerken op de huidige pensioenen. Waarvan niet bekend is welk toekomstig pensioen het oplevert. Waarvan niet bekend is hoe het oude stelsel met het nieuwe wordt verweven, waarvan de transitie miljarden kost, waarbij nu nog niet bekend is wie die rekening gaat betalen: allemaal vragen. Ook is onduidelijk of de rechter dit gaat goedvinden omdat er geld van de ene groep wordt overgeheveld naar een andere groep. Dat zou mogelijk gezien kunnen worden als ongeoorloofde overdracht van eigendom.

Winst/verlies

Dit zijn de voordelen: niet zo snel verhogen van de AOW-leeftijd en eerder stoppen voor zware beroepen. Winnaars zijn de werkgevers, inclusief overheid: ze gaan minder premie betalen en hebben zo minder kosten. Vakbeweging omdat die niet van rotheid uiteen is gevallen en even het gezicht heeft gered. Verliezers: de jongeren, ze krijgen een minder steady pensioen met veel onzekerheden en de huidige gepensioneerden kunnen fluiten naar hun indexering. Dit jaar zullen de gepensioneerden niet met kortingen geconfronteerd worden maar dat zou de politiek sowieso niet hebben gedurfd, zo vlak voor de verkiezingen. Kortom: veel window dressing en naar de toekomst nog evenveel onzekerheden. Maar voorlopig zijn wel de reputaties gered…Ik geloof dat het de laatste maanden daarover vooral nog ging.

Hachje gered

Het succes van het akkoord waarover Koolmees nu zo euforisch doet zit hem niet in het resultaat, want het is een verslechtering ten aanzien van het huidige aanvullende pensioenstelsel maar zit vooral in het feit dat de onderhandelaars hun (politieke) hachje hebben gered. Des te opmerkelijker is het dat een van de grootste organisaties van gepensioneerden, de Koepel Gepensioneerden, de minister dit weekend in een nieuwsbrief feliciteerde met het bereikte resultaat. Dat is opvallend omdat in mijn visie niets is binnengehaald dat van betekenis is voor de groep gepensioneerden met een aanvullend pensioen die ze vertegenwoordigen. Géén indexering, géén zekerheid dat onnodige kortingen uitblijven, géén zicht op een pensioen dat een gegarandeerd deel is van het oorspronkelijke inkomen, toch allemaal op voorhand geformuleerde eisen.

Verantwoording

Ik schrijf over het pensioendossier vanuit een journalistieke belangstelling. Ik ben niet voor of tegen een bepaald onderhandelingsresultaat. Ik zoek naar het niet-vertelde verhaal, de verzwegen argumenten. Onderhandelaars hebben altijd een belang. Ze kleuren hun verhaal in op de manier die past bij hun strategie.

Dit akkoord kent een zware tol: een grondige wijziging van het stelsel , waarbij valt te betwijfelen of de hervormingen een verbetering zijn vergeleken met het huidige stelsel (pensioenvermogen: 1600 miljard!), gezien vanuit het perspectief van de deelnemers. Hier ligt het belangrijkste succes van minister Koolmees. Hij heeft vertegenwoordigers van de gepensioneerden aan zijn kant gekregen door ze blij te maken met een dooie mus.

Wat ik schrijf over de pensioendiscussie baseer ik op gesprekken met deskundigen. Vaak zijn de bronnen te herleiden omdat ik ze noem. Soms gaat het om off the record gesprekken omdat er vanuit de pensioenwereld zware druk wordt uitgeoefend op mensen met gezag die een standpunt verkondigen dat afwijkt van het gangbare frame. Wie me betrapt op het gebruik van onjuiste argumenten krijgt alle vrijheid om ze in het reactievak van mijn weblog tegen te spreken. Zijn ze overtuigend dan zal ik ze bij mijn volgende beschouwingen betrekken.

TON VERLIND